Informatie over oude fruitrassen

Op internet is veel informatie beschikbaar over oude fruitrassen. Op deze plek zal die informatie (in de vorm van chronologisch weergegeven geannoteerde links) verzameld worden.

Johan Hermann Knoop, Pomologia, dat is beschryvingen en afbeeldingen van de beste soorten van appels en peeren (1758)

De Duitse hovenier Johann Hermann Knoop (ca. 1700-ca. 1770) had een hart voor fruit, vooral voor streekeigen appels en peren die ‘onze tafels versieren, onze tong strelen en ons hart verkwikken’. Zijn passie vond zijn weerslag in deze Pomologia, een beschrijving van vele soorten appels en peren met Knoops persoonlijke appreciaties. Dit is vooral een fijn platenboek met ingekleurde burijngravures: twaalf bladen met appels en acht met peren. In een tijd waarin streekeigen oude fruitrassen opnieuw in de belangstelling staan, wordt Knoops werk weer erg gesmaakt.  (Bron: Openbare bibliotheek Brugge).

M. van Noort, Pomologia Batava of afbeelding en beschrijving van onderscheidene soorten van appelen en peeren, welke in de Nederlandsche gewesten worden gekweekt (1830)

Uit zijn voorwoord blijkt dat van Noort helemaal geen tuinbouw of fruitteelt achtergrond had, in tegenstelling tot zijn voorganger Knoop. Van Noort’s grote passie was tekenen en schilderen. Nadat zijn vriend, professor Wttwaall, zijn geschilderde vruchten bewonderde en hem op het pomologisch belang er van wees, heeft hij zich met grote inzet op de studie van appel- en perenrasen geworpen. Hij verwijst naar het Fruitkundig woordenboek van J.C. Christ, naar het werk van Knoop, en naar de systematische rangschikkingen door meerdere eigentijdse auteurs. Tegelijk stelt hij vast dat een loutere beschrijving onvoldoende is om de kenmerken nauwkeurig te vergelijken. In de natuur groeien en rijpen de vruchten slechts een korte periode en niet gelijktijdig, wat een studie op vers fruit bemoeilijkt. Er is dus nood aan nauwkeurige afbeeldingen; resultaat van stipte waarneming, en zonder artistieke vrijheid. Aldus kan de lezer de vruchten leren kennen, van elkaar onderscheiden, en de systematische rangschikkingen ophelderen, bevestigen, of aanpassen. Het resultaat is een prachtig boek over 84 Nederlandse appel- en perenrassen dat in 1830 verschijnt. (Bron: Pomologie en Internet)

De Nederlandsche boomgaard, beschreven en uitgegeven door het bestuur der Vereeniging tot regeling en verbetering van de vruchtsoorten te Boskoop, met afbeeldingen naar de natuur door S. Berghuis. Opgedragen aan Z.M. den Koning. Van eene voorrede voorzien door dr. H.C. van Hall (1868)  DEEL 1   DEEL2 

One of the few Dutch illustrated works on pomology with very fine chromolithographed plates with several figures by Samuel Berghuis (the 2 frontispieces by O. Erelman), lithographed by Severeyns in Belgium and finished by hand. “In 1868 the “Nederlandsche Boomgaard” (“the Dutch Orchard”) appeared, the editors of which were the principal men of the Pomological Society at Boskoop, namely K.J.W. Ottolander, J. Hooftman Pz., A. Koster Mz., and C.G. Overeynder. The plates were drawn by S. Berghuis and printed by Severeyn’s Chromolithographic Institute, while the Wolters firm at Groningen undertook the publication. About 1100 copies of this magnificent work were placed in Holland and Belgium and upward of 100 in Germany with prominent persons and growers. At the international exhibition in Dublin in 1865 it was awarded a first price by general vote of the Jury. It was a work not only of inestimable value for the knowledge of the Dutch fruit assortment but also for the fame of the Boskoop fruit tree nursery industry of that time, disinterestedly wrought by the Editors and administration of the Pomological Society for the benefit of their beloved Boskoop. (Bron: Antiquariaat Jan Meemelink)

Nederlandsche Flora en Pomona, beschreven en uitgegeven door het Bestuur der Pomologische Vereeniging te Boskoop. Met platen naar de natuur geteekend door A.J. Wendel (1875)

The large and fine plates are all drawn by A.J. Wendel and lithographed by G. Severyns. Severeyns was one of the most famous Belgian chromolithographers of the period. Belgian lithographers reached the ultimate of craftsmanship during the 19th century. Some of the finest pomological works come from his establishment such as the plates of Bull and Hogg’s ‘The Herefordshire Pomona’, Decaisne’s ‘Jardin Fruitier du museum’, and Berghuis’ ‘Nederlandsche Boomgaard’. Together with Noort’s ‘Pomologia Batava’ and Berghuis’ ‘Nederlandsche Boomgaard’ it is one of the only three Dutch illustrated works on pomology, which were published during the 19th century. The very fine illustrations depict flowers and fruit growing in the Netherlands.(Bron: Antiquariaat Junk)

R. Lijsten, Nederlandsche fruitsoorten. Nederlandsche Heidemaatschappij (1942)